Kayısılı Tarhana'ya Büyük İlgi

Malatya ve yöresinde Kayısıdan yapılan Tarhana yiyenlerin vazgeçemediği lezzetler sınıfına girmeye devam ediyor.

Özellikle uzun yıllardır Malatya’nın Darende ilçesi ve Mahallelerinde Zerdali (acı erik) kayısısından tarhana yapıldığı bilinirken özellikle Malatya'nın yerli aileleri ve Yurt dışında bulunanların tatilde geldiklerinde dönüşte yanlarında götürdükleri bir lezzet çeşidi olarak biliniyor.
Mustafa Kaplan (Gıda Mühendisi) tarafından gerçekleştirilen ve Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından yapılan araştırmada “Malatya Yöresinde Bazı Geleneksel Kayısı Ürünlerinin Yapımında Kullanılan Kayısı Çeşitleri ve Yapım Tekniklerinin Belirlenmesi” ile ilgili araştırma projesinde; Malatya yöresinde tadı ve aroması farklı olan kayısı tip/çeşitleri kullanılarak 28 çeşit kayısılı ürün tespit edilerek, Malatya İli “Geleneksel Kayısılı Ürünler Haritası” belirlenmiştir. Bu kayısılı ürünlerin içinde “Kayısılı Tarhana” ürün çeşidi en ilginç kayısılı ürün olarak ilgi çekmektedir.Tarhana hem çorbalık ve hem de çerezlik olarak tüketilmektedir.

İhracatı da yapılıyormuş
Malatya’nın Darende ilçesi ve Mahallelerinde Zerdali (acı erik) kayısısından tarhana yapılmakta olduğu herkes tarafından bilinirken, Kayısı Tarhanası yapan yöre halkı ise bu ürünleri nasıl değerlendirdiklerine bakıldığında Yazın yurtdışından geldiklerinde özellikle Türk nüfusunun yoğun olduğu Almanya’ya götürdüğünü hem kendilerinin hem de fazlasının gurbetçiler tarafından satın alındığı bilinmektedir.

Kayısılı Tarhana Yapım Tekniği
Malatya nın Darende ilçesinde Zerdali (acı erik) kayısı tam olgunlaşınca hasat edilir ve yıkanır.
Pişirme işlemi yöresel olarak kazanlarda yapılır. Pişirme işleminden sonra kazan ateşten indirilerek soğumaya bırakılır. Ilık olunca süzgeçten geçirilir. Süzgeçten geçirilmiş şıranın içerisine Malatya’nın orta bulgurundan (pilavlık) konulur.

Tekrar ateşte kazanda kaynamaya bırakılır. Lapa lapa olana kadar pişirilir. Soğutulur ve bezlerin üzerine kaşıkla dökme şeklinde serilir. 2-3 günde iyice kuruyunca toplanıp cam kavanoz/naylon bidonlara konularak çatıda veya bodrumda saklanmaktadır (Şekil 1). Malatya’nın Hekimhan ilçesinde yapılmakta olan Geleneksel kayısı tarhanası için zerdali kayısı kullanılmaktadır.Zerdali kayısı ikiye ayrılarak çekirdeklerinden çıkarılır, yıkanır ve blander ile püre haline getirilerek kaynatılır.
Tarhanalık buğday ayrı bir kapta su ile kaynatılır. Tarhananın içinde yoğurt, buğday, kayısı ve yerli maya (ekşi maya, ekmek mayası) karıştırılır. Bez torbalara dökülür. 2 gün suyu akıtılır. Sonra bezin üzerine un serilerek torbada süzülen tarhana bezin üzerine kaşık dökme yöntemiyle dökülür. Tarhananın üzerine kayısı püresi ilave edilir, 2 gün güneşte bekletilerek kurumaya bırakılır. Kışın kuru tarhana suyla ıslatılarak tarhana çorbası yapılır. Tereyağı ve pul biber ile servis yapılır.
Malatya'da soğuk kış günlerinin vazgeçilmez yiyeceği Kayısılı Tarhana yeni yetişen Gurmelerin bilmediği lezzetiyle yıllardır sofraların vazgeçilmezi olarak biliniyor.